Sacred Seasons 15

Een uur muziek voor de tijd van het jaar. Deze keer de derde week van de Veertigdagentijd: de tempelreiniging. / One hour of music for this time of the year. The third week of Lent: the cleansing of the temple.

Rembrandt van Rijn, Christus verjaagt geldwisselaars uit de tempel / Jesus driving the merchants from the temple, 1635

Gregoriaans / gregorian chant
Oculi mei

Introitus voor de derde zondag van de Veertigdagentijd / Introit for Lent III

Oculi mei semper ad Dominum, quia ipse evellet de laqueo pedes meos: respice in me, et miserere mei, quoniam unicus et pauper sum ego.	Pal zijn mijn ogen op de Ene, – voortdurend, want hij leidt mijn voeten uit de valstrik. Richt u tot mij en wees mij genadig, want ik ben eenzaam en ellendig!	My eyes are ever on the Lord, for only he will release my feet from the snare. Turn to me and be gracious to me, for I am lonely and afflicted.
Ad te, Domine, levavi animam meam: Deus meus, in te confido, non erubescam.	Aan u, o Ene, geef ik mijn zaligheid-en-ziel! Bij u, mijn God, wist ik mij veilig: maak mij niet beschaamd.	To thee, O Lord, have I lifted up my soul. In thee, O my God, I put my trust; let me not be ashamed.

I heard the voice of Jesus say

Hymne / Hymn

I heard the voice of Jesus say, ‘Come unto me and rest; Lay down, thou weary one, lay down Thy head upon my breast:’ I came to Jesus as I was, Weary, and worn, and sad; I found in him a resting place, And he has made me glad.

I heard the voice of Jesus say, ‘Behold, I freely give The living water, thirsty one; Stoop down, and drink, and live: I came to Jesus, and I drank Of that life-giving stream; My thirst was quenched, my soul revived, And now I live in him.

I heard the voice of Jesus say, ‘I am this dark world’s Light; Look unto me, thy morn shall rise, And all thy day be bright:’ I looked to Jesus, and I found In him my Star, my Sun; And in that light of life I’ll walk Till traveling days are done.

Gregoriaans / gregorian chant
Exsurge Domine

Graduale voor de derde zondag van de Veertigdagentijd / Gradual for Lent III

Exsurge, Domine, non prævaleat homo: judicentur gentes in conspectu tuo.	Laat niet een mensje te sterk zijn, Ene, sta op! – laat volkeren worden berecht hier voor uw aanschijn!	Arise, Lord, do not let mortals triumph; let the nations be judged in your presence.
In convertendo inimicum meum retrorsum, infirmabuntur, et peribunt a facie tua.	Bij de keer van mijn vijanden terugwaarts struikelen zij, gaan zij verloren vanwege uw aanschijn.	My enemies turn back; they stumble and perish before you.

Gregoriaans / gregorian chant
Praeceptum domini lucidum illuminans oculos, Caeli enarrant gloriam Dei

Psalm

Praeceptum domini lucidum illuminans oculos.	Het gebod van de Ene is puur, een helder licht voor de ogen.	The commands of the Lord are radiant, giving light to the eyes.
Caeli enarrant gloriam Dei, et opera manuum ejus annuntiat firmamentum. Dies diei eructat verbum, et nox nocti indicat scientiam. Non sunt loquelae, neque sermones, quorum non audiantur voces eorum. In omnem terram exivit sonus eorum, et in fines orbis terrae verba eorum. In sole posuit tabernaculum suum; et ipse tamquam sponsus procedens de thalamo suo. Exsultavit ut gigas ad currendam viam; a summo caelo egressio ejus. Et occursus ejus usque ad summum ejus; nec est qui se abscondat a calore ejus. Lex Domini immaculata, convertens animas; testimonium Domini fidele, sapientiam praestans parvulis. Justitiae Domini rectae, laetificantes corda; praeceptum Domini lucidum, illuminans oculos. Timor Domini sanctus, permanens in saeculum saeculi; judicia Domini vera, justificata in semetipsa, desiderabilia super aurum et lapidem pretiosum multum, et dulciora super mel et favum. Etenim servus tuus custodit ea; in custodiendis illis retributio multa. Delicta quis intelligit? ab occultis meis munda me; et ab alienis parce servo tuo. Si mei non fuerint dominati, tunc immaculatus ero, et emundabor a delicto maximo. Et erunt ut complaceant eloquia oris mei, et meditatio cordis mei in conspectu tuo semper. Domine, adjutor meus, et redemptor meus.	Zoals de hemelen verhalen de glorie van God, en het gewelf meldt wat zijn handen maken; een dag sprake uitsproeit over een dag, een nacht kennis verkondigt aan een nacht; het geen spreken is en geen woorden, en nooit hun stem werd gehoord, maar over heel de aarde hun maning uittijgt, tot het uiteinde der wereld hun taal, hij in hen een tent gezet heeft voor de zon; en die als een bruigom uittijgt uit zijn kamer, zich verheugt als een held om op pad te snellen; aan het Ene eind der hemelen uittijgt, op hun andere eind zijn omloop voltooit, en niets zich kan verbergen voor zijn gloed, zo is het onderricht van de Ene volmaakt en brengt het een ziel terug,- is het getuigenis van de Ene betrouwbaar, schenkt het onwetenden wijsheid. De orders van de Ene zijn rechtuit, een vreugde voor het hart; het gebod van de Ene is puur, een helder licht voor de ogen. Ontzag voor de Ene is zuiver, houdt stand voor altijd; de regels van de Ene zijn waarheid, rechtvaardig alle samen; begerenswaardiger dan goud, van het edelste een schat! – en zoeter dan honing, dan honingzeem uit de raat. Ook uw dienaar heeft zich door hen laten manen, ze te bewaken, dat loont zeer! Dwalingen,- wie onderscheidt ze? – van verborgene spreek mij vrij! Weerhoud ook uw dienaar van hovaardij, laat die over mij niet heersen! – en dan onkreukbaar, – zal ik van vele misstappen vrij zijn! Moge welgevallig wezen wat mijn mond zegt en wat mijn hart fluistert, voor uw aanschijn, Ene, mijn Rots en mijn verlosser!	The heavens declare the glory of God; the skies proclaim the work of his hands. Day after day they pour forth speech; night after night they reveal knowledge. They have no speech, they use no words; no sound is heard from them. Yet their voice goes out into all the earth, their words to the ends of the world. In the heavens God has pitched a tent for the sun. It is like a bridegroom coming out of his chamber, like a champion rejoicing to run his course. It rises at one end of the heavens and makes its circuit to the other; nothing is deprived of its warmth. The law of the Lord is perfect, refreshing the soul. The statutes of the Lord are trustworthy, making wise the simple. The precepts of the Lord are right, giving joy to the heart. The commands of the Lord are radiant, giving light to the eyes. The fear of the Lord is pure, enduring forever. The decrees of the Lord are firm, and all of them are righteous. They are more precious than gold, than much pure gold; they are sweeter than honey, than honey from the honeycomb. By them your servant is warned; in keeping them there is great reward. But who can discern their own errors? Forgive my hidden faults. Keep your servant also from willful sins; may they not rule over me. Then I will be blameless, innocent of great transgression. May these words of my mouth and this meditation of my heart be pleasing in your sight, Lord, my Rock and my Redeemer.
Gloria Patri, et Filio, et Spiritui Sancto: Sicut erat in principio, et nunc, et semper, et in sæcula sæculorum. Amen.	Eer aan de Vader en de Zoon en de heilige Geest. Zoals het was in het begin, en nu en altijd en in de eeuwen der eeuwen. Amen.	Glory be to the Father, and to the Son: and to the Holy Ghost; As it was in the beginning, is now, and ever shall be: world without end. Amen.

William Byrd
Ne irascaris, Domine

Motet

Ne irascaris Domine satis, et ne ultra memineris iniquitatis nostrae. Ecce respice populus tuus omnes nos.	Wees niet ál te toornig, o Ene, gedenk ongerechtigheid niet voor immer; zie, aanschouw toch: uw gemeente zijn wij allen!	Do not be angry beyond measure, Lord; do not remember our sins forever. Oh, look on us, we pray, for we are all your people.
Civitas sancti tui facta est deserta.	De steden van uw heiligheid zijn een woestijn geworden,	Your sacred cities have become a wasteland;
Sion deserta facta est, Jerusalem desolata est.	Sion is een woestijn geworden, Jeruzalem een woestenij.	even Zion is a wasteland, Jerusalem a desolation.

Gregoriaans / gregorian chant
Ad te levavi

Tractus voor de derde zondag van de Veertigdagentijd / Tract for Lent III

Ad te levavi oculos meos, qui habitas in cælis. Ecce sicut oculi servorum in manibus dominorum suorum. Et sicut oculi ancillæ in manibus dominæ suæ: ita oculi nostri ad Dominum Deum nostrum, donec misereatur nostri. Miserere nobis, Domine, miserere nobis.

Naar u heb ik mijn ogen geheven, die zetelt in de hemelen! Zie, als de ogen van dienaars naar de hand van hun heren, als de ogen van een slavin naar de hand van haar gebiedster, zo gaan onze ogen naar de Ene, onze God, totdat hij ons begenadigt. Wees ons genadig, Ene, wees ons genadig.

I lift up my eyes to you, to you who sit enthroned in heaven. As the eyes of slaves look to the hand of their master, as the eyes of a female slave look to the hand of her mistress, so our eyes look to the Lord our God, till he shows us his mercy. Have mercy on us, Lord, have mercy on us.

Giaches de Wert
Cum intrasset Jesus

Evangelie voor de derde zondag van de Veertigdagentijd / Gospel for Lent III

Cum intrasset Jesus Hierosolymam commota est universa civitas dicens: Quis est hic? Populi autem dicebant: Hic est Jesus propheta a Nazareth Galilaeae. Et intravit Jesus in templum Dei et eiciebat omnes vendentes et ementes in templo.

Als hij Jeruzalem binnenkomt bééft heel de stad, zeggend: wie is dat? Maar de scharen hebben gezegd: dit is de profeet Jezus, – vanuit Nazaret, in Galilea! Jezus komt in het heiligdom binnen en werpt uit allen die in het heiligdom kopen en verkopen

When Jesus entered Jerusalem, the whole city was stirred and asked, “Who is this?” The crowds answered, “This is Jesus, the prophet from Nazareth in Galilee.” Jesus entered the temple courts and drove out all who were buying and selling there.

Henry Purcell
Christ is made the sure foundation

Hymne / Hymn

Christ is made the sure foundation, Christ the head and cornerstone, chosen of the Lord and precious, binding all the church in one; holy Zion’s help forever, and her confidence alone.	Christus is de ware hoeksteen, die ons huis tezamen houdt, fundament waarop de muren steen voor steen zijn opgebouwd. Sion staat voor altijd stevig omdat het op hem vertrouwt.
All that dedicated city, dearly loved of God on high, in exultant jubilation pours perpetual melody; God the One in Three adoring in glad hymns eternally.	Stad van God en stad van vrede door de hemel zelf bemind, waar het lied nooit onderbroken en ik elke toonaard klinkt, waar men eensgezind de lofzang om Gods grote glorie zingt.
Here vouchsafe to all thy servants what they ask of thee to gain, what they gain from thee forever with the blessed to retain, and hereafter in thy glory evermore with thee to reign.	Geef gehoor aan ons, aan ieder die om uw genade vraagt, die het goede vast wil houden en zich aan uw liefde waagt, en het vaandel van uw glorie biddend naar de toekomst draagt.

Gregoriaans / gregorian chant
Iustitiae Domini

Offertorium voor de derde zondag van de Veertigdagentijd / Offertory for Lent III

Justitiae Domini rectae, laetificantes corda ; et judicia eius dulciora super mel et favum. Nam servus tuus custodit ea.	De orders van de Ene zijn rechtuit, een vreugde voor het hart en zoeter dan honing, dan honingzeem uit de raat. Ook uw dienaar heeft zich door hen laten manen.	The precepts of the Lord are right, giving joy to the heart, they are sweeter than honey, than honey from the honeycomb. By them your servant is warned.
Praeceptum Domini lucidum, illuminans oculos. Timor Domini sanctus, permanens in saeculum saeculi; judicia Domini vera, et dulciora super mel et favum. Nam servus tuus custodit ea.	Het gebod van de Ene is puur, een helder licht voor de ogen. Ontzag voor de Ene is zuiver, houdt stand voor altijd; de regels van de Ene zijn waarheid, en zoeter dan honing, dan honingzeem uit de raat. Uw dienaar heeft zich door hen laten manen.	The commands of the Lord are radiant, giving light to the eyes. The fear of the Lord is pure, enduring forever. The decrees of the Lord are firm, they are sweeter than honey, than honey from the honeycomb. By them your servant is warned.

Caroline Shaw
And the swallow

Motet

How beloved is your dwelling place, O Lord of hosts, My soul yearns, faints; my heart and my flesh cry out. The sparrow found a house, and the swallow her nest, Where she may raise her young. They pass through the valley of Bakka, they make it a place of springs, the autumn rains also cover it with pools.

Hoe verrukkelijk uw woningen, Ene, Omschaarde! Mijn ziel is bezwijmd, ja vergaan van verlangen, mijn hart en mijn vlees jubelen het uit. Ook een mus vond een huis, een zwaluw voor zich een nest waar zij haar kleintjes in neerlegde. Doorkruisen zij het dal van tranen, zij maken het tot een fontein, ook hult het in zegeningen de eerste regen.

Maurice Bevan
There’s a wideness in God’s mercy

Hymne / Hymn

There’s a wideness in God’s mercy Like the wideness of the sea; There’s a kindness in his justice Which is more than liberty. There is no place where earth’s sorrows Are more felt than up in heaven; There is no place where earth’s failings Have such kindly judgement given.	Zonder maat is Gods erbarmen, weidser dan de oceaan; zo vol mildheid is zijn oordeel, meer dan vrijheid bieden kan. Onze zorgen, onze zonden, vallen juist de hemel zwaar; nergens is het oordeel milder en genadiger dan daar.
For the love of God is broader Than the measure of man’s mind; And the heart of the Eternal Is most wonderfully kind. But we make his love too narrow By false limits of our own; And we magnify his strictness With a zeal he would not own.	Want de mate van Gods liefde overstijgt de mensenmaat; niemand is zo ruim van harte, kent zo’n milde overdaad. Met de maat waarmee wij meten en Hem menen trouw te zijn, doen wij Hem te kort; wij denken van zijn liefde veel te klein.
There is plentiful redemption In the blood that has been shed; There is joy for all the members In the sorrows of the Head. There is grace enough for thousands Of new worlds as great as this; There is room for fresh creations In that upper home of bliss.	Zo voluit geldt zijn bevrijding, die met bloed bezegeld is: danken wij niet onze vreugde aan Hem die gekruisigd is? Deze rijkdom aan genade geldt ook wat te wachten staat: nieuwe scheppingen die bloeien, als de hemel opengaat.
If our love were but more simple, We should take him at his word; And our lives would be all gladness In the joy of Christ our Lord.	Kenden wij maar liefdes eenvoud, waar wordt dan zijn woord van eer; niets dan vreugde zou ons deel zijn, louter vreugde in de Heer.

Jacobus de Kerle
Media vita in morte sumus

Motet voor de completen van de derde en vierde zondag in de Veertigdagentijd / Motet for compline of Lent III and IV

Media vita in morte sumus Quem quaerimus adjutorem nisi te, Domine? Qui pro peccatis nostris juste irasceris Sancte Deus, Sancte fortis, Sancte et misericors Salvator, Amaræ morti ne tradas nos.

Midden in het leven zijn wij met de dood omvangen Wie zoeken we als onze Helper tenzij U, Heer, Die terecht om onze zonden vertoornd zijt? Heilige God, heilige Sterke, Heilige, barmhartige Verlosser Lever ons niet over aan de bittere dood.

In the midst of life we are in death of whom may we seek for succour, but of thee, O Lord, who for our sins art justly displeased? Yet, O Lord God most holy, O Lord most mighty, O holy and most merciful Saviour, deliver us not into the bitter pains of eternal death.

James MacMillan
Nemo te condemnavit

Communiezang voor zaterdag in de derde week van de Veertigdagentijd / Communion for Saturday of Lent III

Nemo te condemnavit, mulier? Nemo, Domine. Nec ego te condemnabo: vade, et amplius jam noli peccare.

Vrouw, heeft niemand je veroordeeld? Niemand, heer! Ook ik veroordeel je niet; ga heen, en zondig van nu af niet meer!

“Woman, has no one condemned you?” “No one, sir.” “Then neither do I condemn you. Go now and leave your life of sin.”