Sacred Seasons 17

Een uur muziek voor de tijd van het jaar. Deze keer de vijfde week van de Veertigdagentijd: zondag Judica en Maria-Boodschap (zie afbeelding). / One hour of music for this time of the year. The fifth week of Lent: Judica Sunday and the Annunciation (see image).

Anoniem / anonymous, Annunciation / Annunciatie, ca. 1420

Gregoriaans / gregorian chant

Introitus voor de vijfde zondag van de Veertigdagentijd / Introit for Lent V

Judica me, Deus, et discerne causam meam de gente non sancta: ab homine iniquo et doloroso eripe me: quia tu es Deus meus, et fortitudo mea.	Doe mij recht, o God, voer mijn geding, tegen een volk zonder vriendschap, – doe mij aan een man van bedrog en schurkerij ontkomen! Want gij, mijn God en mijn veste.	Vindicate me, my God, and plead my cause against an unfaithful nation. Rescue me from those who are deceitful and wicked. You are God my stronghold.
Emitte lucem tuam, et veritatem tuam: ipsa me deduxerunt, et adduxerunt in montem sanctum tuum, et in tabernacula tua.	Zend uw licht en uw trouw, dat die mij mogen leiden, met mij komen naar de berg van uw heiligdom en naar uw woningen.	Send me your light and your faithful care, let them lead me; let them bring me to your holy mountain, to the place where you dwell.

William Billings
When Jesus wept

Canon voor de passietijd / Canon for Passiontide

When Jesus wept, the falling tear in mercy flowed beyond all bound. When Jesus groaned, a trembling fear seized all the guilty world around.

Gregoriaans / gregorian chant
Confitebor tibi, Domine

Offertorium voor de vijfde zondag van de Veertigdagentijd / Offertory for Lent V

Confitebor tibi, Domine, in toto corde meo. Retribue servo tuo, ut vivam et custodiam sermones tuos. Vivifica me secundum verbum tuum, Domine.

Ik dank de Ene van ganser harte. Gun het uw dienaar dat ik mag leven, en zal waken over uw woord. Doe mij leven, naar uw woord!

I will extol the Lord with all my heart. Be good to your servant while I live, that I may obey your word. Preserve my life according to your word.

Spiritual
There is a balm in Gilead

Hymne (spiritual) / Hymn (spiritual)

There is a balm in Gilead to make the wounded whole, there is a balm in Gilead to heal the sin-sick soul.

Sometimes I feel discouraged, and think my work’s in vain, but then the Holy Spirit revives my soul again.

If you can’t preach like Peter, if you can’t pray like Paul, just tell the love of Jesus, and say, “He died for all!”

Gregoriaans / gregorian chant
Qui mihi ministrat

Communiezang voor de vijfde zondag van de Veertigdagentijd / Communion for Lent V

Qui mihi ministrat, me sequatur: et ubi ego sum, illic et minister meus erit.	Als iemand mij dienstbaar wil zijn moet hij mij volgen, en waar ík ben daar zal ook mijn bediende zijn.	Whoever serves me must follow me; and where I am, my servant also will be.
Exaudi, Domine, justitiam meam; intende deprecationem meam. Auribus percipe orationem meam, non in labiis dolosis.	Aanhoor, Ene, oprechtheid, merk op mijn jammeren, heb oor voor mijn gebed, het komt niet van lippen vol bedrog!	Hear me, Lord, my plea is just; listen to my cry. Hear my prayer—it does not rise from deceitful lips.

Joanna Marsh
Lord, Thou hast searched me and knowest me

Motet

O Lord, thou hast searched me, and known me. Thou knowest my downsitting and mine uprising, thou understandest my thought afar off. Thou compassest my path and my lying down, and art acquainted with all my ways. For there is not a word in my tongue, but, Lo, O Lord, thou knowest it altogether. Thou hast beset me behind and before, and laid thine hand upon me. Such knowledge is too wonderful for me; it is high, I cannot attain to it.

Ene, gij hebt mij doorgrond, gij kent mij. Gij, gij kent mijn zitten, mijn opstaan, hebt begrepen mijn denken van verre. Gij zijt de maat van mijn gaan en mijn liggen, met al mijn wegen zijt gij vertrouwd. Want er komt geen zin op mijn tong,- zie Ene, gij kent haar geheel. Van achter, van voren hebt gij mij omklemd, hebt ge op mij uw handpalm gelegd. Te wonderbaar is mij dit weten, te steil, ik kan er niet bij!

Gregoriaans / gregorian chant
Vexilla regis prodeunt

Vesperhymne voor de passietijd / Vesper hymn for Passiontide

Vexilla Regis prodeunt; fulget Crucis mysterium, quo carne carnis conditor suspensus est patibulo.	Des konings vaandels gaan vooraan, ’t geheim des kruises grijpt ons aan, dat op het schandhout uitgespreid de Schepper als een schepsel lijdt.	The Royal Banner forward goes, The mystic Cross refulgent glows: Where He, in Flesh, flesh who made, Upon the Tree of pain is laid.
Quo vulneratus insuper mucrone diro lanceae, ut nos lavaret crimine, manavit unda et sanguine.	Het harde ijzer van de speer stak in de zijde van de Heer, opdat het water en het bloed ons reinigde in overvloed.	Here the fell spear his wounded side With ruthless onset opened wide: To wash us in that cleansing flood, Thence mingled Water flowed, and Blood.
Arbor decora et fulgida, ornata Regis purpura, electa digno stipite tam sancta membra tangere.	Hoe moogt gij, boom, zo blinkend staan met ’t koninklijke purper aan? O stam, het heeft de Heer behaagd dat gij zijn heilig lichaam draagt!	O Tree! In radiant beauty bright! With regal purple meetly dight! Thou chosen stem! divinely graced, Which hath those Holy Limbs embraced!
Beata, cuius brachiis pretium pependit saeculi: statera facta corporis, praedam tulitque tartari.	O zalig aan wiens takken breed het schoonste dat de wereld weet als aan een waag gewogen is, geheven uit de duisternis.	How blest thine arms, beyond compare, Which Earth’s Eternal Ransom bare! That Balance where His Body laid, The spoil of vanquished Hell outweighed.
Salve, ara, salve, victima, de passionis gloria, qua vita mortem pertulit et morte vitam reddidit.	Ik groet u, altaar, groet u, lam, dat ’t heerlijk lijden op zich nam, waar ’t leven mee de dood bedwingt, als ’t leven uit de dood ontspringt.	Hail wondrous Altar! Victim hail! Thy Glorious Passion shall avail! Where death Life’s very Self endured, Yet life by that same Death secured.
O Crux ave, spes unica, hoc Passionis tempore! piis adauge gratiam, reisque dele crimina.	O kruis, u groet ik, want gij zijt mijn hoop in deze lijdenstijd. Geef vrolijkheid wie u vertrouwt genade, wie zijn kwaad berouwt.	O Cross! all hail! sole hope, abide With us now in this Passion-tide: New grace in pious hearts implant, And pardon to the guilty grant!
Te, fons salutis Trinitas, collaudet omnis spiritus: quos per Crucis mysterium salvas, fove per saecula. Amen.	U brenge al wat leeft de eer, Drievuldigheid, o ene Heer, die ons door ’t kruisgeheim bevrijdt, regeer ons tot in eeuwigheid.	Thee, mighty Trinity! One God! Let every living creature laud; Whom by the Cross Thou dost deliver, O guide and govern now and ever! Amen.

Judith Weir
Ave Regina Caelorum

Antifoon aan het slot van de completen, tussen Maria-Lichtmis en Witte Donderdag / Concluding antiphon for compline, from Candlemas until Maundy Thursday

Ave Regina coelorum, Ave Domina Angelorum: Salve radix, salve, radix sancta, Ex qua mundo lux est orta:	Wees gegroet, Hemelkoningin, Wees gegroet, vorstin van de Engelen. Heil U, wortel; Heil U, poort waaruit het licht voor de wereld is opgegaan.	Hail, Queen of Heaven. Hail, Lady of Angels Hail, root, hail, holy root From whom unto the world a light has arisen:
Gaude Virgo gloriosa, Super omnes speciosa, Vale, o valde decora, Et pro nobis Christum semper exora.	Verheug U, glorierijke Maagd, die bovenal lieflijk zijt. Gegroet, Gij wonderschone, en wees onze voorspraak bij Christus.	Rejoice, glorious Virgin, Lovely beyond all others, Farewell, most beautiful maiden, And ever pray for us to Christ.

Gregoriaans / gregorian chant
Vultum tuum

Introitus voor Maria-Boodschap / Introit for the Annunciation

Vultum tuum deprecabuntur omnes divites plebis: adducentur Regi virgines post eam: proximae ejus adducentur tibi in laetitia et exultatione, alleluia.	Ze zullen je aanschijn verzachten, de rijksten van een gemeenschap. Men voert haar tot de koning, met maagden achter haar aan. Men leidt ze voort onder vreugde en jubel, alleluia.	People of wealth will seek your favor. She is led to the king; her virgin companions follow her, led in with joy and gladness, alleluia.
Eructavit cor meum verbum bonum, dico ego opera mea Regi.	Mijn hart trilt van een goedgestemd woord, zeggen zal ik wat ik maakte voor een koning.	My heart is stirred by a noble theme as I recite my verses for the king.

Gordon Slater
O Mary, Mother of our Lord

Hymne / Hymn

For Mary, Mother of our Lord, God’s holy name be praised; she first the Son of God adored as on her child she gazed.
Brave, holy Virgin, she believed -though hard the task assigned- and by the Holy Ghost conceived the Saviour of ‘man’kind.
Dear Mary, from your lowliness and home in Galilee, flow out a joy and holiness to every family.
Hail Mary, you are full of grace, above all women blessed, and blessed your Son whom you embrace, in birth and death confessed.

Gregoriaans / gregorian chant
Audi filia

Tractus voor Maria-Boodschap / Tract for the Annunciation

Audi filia, et vide, et inclina aurem tuam: quoniam concupivit Rex speciem tuam. Vultum tuum deprecabuntur omnes divites plebis: filiae regum in honore tuo. Adducentur Regi virgines post eam: proximae ejus afferentur tibi. Afferentur in laetitia, et exsultatione: adducentur in templum Regis.

En jij, dochter, hoor en zie en neig je oor: de koning begeert je schoonheid. De rijksten van een gemeenschap zullen je aanschijn verzachten, een en al glorie is des konings dochter. Men voert haar tot de koning, met maagden achter haar aan, haar vriendinnen: meegebracht voor jou! Men leidt ze voort onder vreugde en jubel; zo komen zij de hal van een koning binnen.

Listen, daughter, and pay careful attention: let the king be enthralled by your beauty. People of wealth will seek your favor, all glorious is the princess within her chamber. She is led to the king; her virgin companions follow her—those brought to be with her. Led in with joy and gladness, they enter the palace of the king.

Res est admirabilis

Sequens voor Maria-Boodschap / Sequence hymn for the Annunciation

Res est admirabilis, virgo venerabilis parit, sed intacta.

Sine viri coitu plena sancto spiritu genitrix est facta.

Cardine de supero rore salutifero venter fecundatur.

Peperit fecunditas et sacra virginitas integra servatur.

Sicut ros in gramine descendit in virgine verbum summi patris.

Patrem non deseruit et mortalem induit formam alvo matris.

Sicut terram pluvia sic divina gratia virginem fecundat.

Sanctus eam spiritus a peccato penitus abluit et mundat.

Non est opus hominis sed est opus numinis et magne virtutis.

Concipit et generat, que virum non noverat, auctorem salutis. Amen.

Paul Mealor
O sanctissima Maria

Mariahymne / Marian hymn

O sanctissima, o piissima, dulcis Virgo Maria! Mater amata, intemerata, ora, ora pro nobis. Amen.

O most holy, o most loving, sweet Virgin Mary! Beloved Mother, undefiled, pray, pray for us. Amen.

Gregoriaans / gregorian chant
Ave Maria

Offertorium voor Maria-Boodschap / Offertory for the Annunciation

Ave Maria, gratia plena, Dominus tecum; benedicta tu in mulieribus, et benedictus fructus ventris tui.

Wees gegroet, Maria, begenadigde, de Heer is met je! – gezegend jij onder de vrouwen! – gezegend de vrucht van je schoot!

Hail Mary, you who are highly favored! Blessed are you among women, and blessed is the child you will bear!

Arvo Pärt
Most holy Mother of God

Mariahymne / Marian hymn

Most Holy Mother of God, save us.

Heiligste Moeder van God, red ons.

Gregoriaans / gregorian chant
Ecce virgo concipiet

Communiezang voor Maria-Boodschap / Communion for the Annunciation

Ecce virgo concipiet et pariet filium et vocabitur nomen eius Emmanuel.

Zie, de jonge vrouw zal zwanger worden en een zoon baren, en roepen zal zij als zijn naam: Imanoe El,- met-ons-is-God!

The virgin will conceive and give birth to a son,  and will call him Immanuel.

Hildegard van Bingen
O viridissima virga, Ave

Mariahymne / Marian hymn

O viridissima virga, ave, que in ventoso flabro sciscitationis sanctorum prodisti.	O branch of freshest green, O hail! Within the windy gusts of saints upon a quest you swayed and sprouted forth.
um venit tempus quod tu floruisti in ramis tuis, ave, ave fuit tibi, quia calor solis in te sudavit sicut odor balsami.	When it was time, you blossomed in your boughs— “Hail, hail!” you heard, for in you seeped the sunlight’s warmth like balsam’s sweet perfume.
Nam in te floruit pulcher flos qui odorem dedit omnibus aromatibus que arida erant.	For in you bloomed so beautiful a flow’r, whose fragrance wakened all the spices from their dried-out stupor.
Et illa apparuerunt omnia in viriditate plena.	And they all appeared in full viridity.
Unde celi dederunt rorem super gramen et omnis terra leta facta est, quoniam viscera ipsius frumentum protulerunt et quoniam volucres celi nidos in ipsa habuerunt.	Then rained the heavens dew upon the grass and all the earth was cheered, for from her womb she brought forth fruit and for the birds up in the sky have nests in her.
Deinde facta est esca hominibus et gaudium magnum epulantium. Unde, o suavis Virgo, in te non deficit ullum gaudium.	Then was prepared that food for humankind, the greatest joy of feasts! O Virgin sweet, in you can ne’er fail any joy.
Hec omnia Eva contempsit.	All this Eve chose to scorn.
Nunc autem laus sit Altissimo.	But now, let praise ring forth unto the Highest!

Dirk Zwart
Loof God! Mijn ziel en zinnen

Hymne / Hymn

Loof God! Mijn ziel en zinnen zijn tot zijn lof ontwaakt. Met al mijn adem zing ik van redding die mij raakt. Mijn geest wordt welbespraakt want Hij doet grote dingen nu Hij de allerminste tot een beminde maakt.

Hoe heilig en bijzonder, hoe machtig handelt Hij. Nu spreken alle tongen van groot geluk voor mij. Een woord zo ongerijmd, een raadsel doet de ronde. Ik draag voortaan verwonderd een ongerept geheim.

Barmhartig en genadig heeft God zijn kracht getoond: geringen geeft Hij waarde, geeft Hij het hoogste loon. Maar waar geen eerbied woont, waar trots zich openbaarde bij machtigen der aarde stort hoogmoed van de troon

God laat zijn liefde blijken aan wie ten onder gaan, aan hen die honger lijden: zij winnen grond en graan. Maar winst verkeert in waan als rinkelende rijken opeens verliezers blijken, met lege handen staan.

Zo wil God zich verbinden aan Israël zijn knecht, aan Abraham en kindren, zoals Hij heeft gezegd. Loof God die zo oprecht de mensen wil beminnen, die zich van den beginne voorgoed aan mensen hecht.

Edvard Grieg
Ave Maris Stella

Mariahymne voor de vespers / Marian Vesper hymn

Ave, maris stella, Dei mater alma, atque semper virgo, felix cœli porta.	Wees gegroet, sterre der zee, voedende Moeder Gods, en altijd Maagd, zalige poort des hemels.	Hail, star of the sea, loving Mother of God, and also always a virgin, Happy gate of heaven.
Solve vincla reis, profer lumen cæcis, mala nostra pelle, bona cuncta posce.	Slaak de boeien van de zondaars, schenk het licht aan de blinden, verdrijf onze kwalen en verwerf ons alle goeds.	Break the chains of sinners, Bring light to the blind, Drive away our evils, Ask for all good.
Vitam præsta puram, iter para tutum, ut videntes Jesum semper collætemur.	Geef ons een rein leven, bereid ons een veilige weg, opdat wij Jezus aanschouwend ons eeuwig samen mogen verblijden.	Keep life pure, Make the journey safe, So that, seeing Jesus, We may always rejoice together.
Sit laus Deo Patri, summo Christo decus, Spiritui Sancto tribus honor unus. Amen.	Lof zij aan God de Vader, roem aan Christus de Allerhoogste, en aan de Heilige Geest; aan alle drie gelijke eer. Amen.	Let there be praise to God the Father, Glory to Christ in the highest, To the Holy Spirit, One honor to all three. Amen.